18 Temmuz’da ailecek Londra’ya taşındık, yani yaklaşık 1 aylık Londra’lıyız.

Çocukların okulları, ev kiralanması, evin eksiklerinin giderilmesi, cep telefonları alınması, banka hesapları açılması, şirket kuruluşu, sigorta numarası alınması, sağlık sistemine kaydolma gibi büyük işlerin yanında, sadece birkaç valizle geldiğimiz için tırnak makasından bardağa, şemsiyeden hangi marka içme suyuna kadar o kadar çok küçük detayla uğraşmak durumunda kalıyoruz ki, bu durum bana aslında İstanbul’da yaşarken yıllar boyunca farkında olmadan bir sürü farklı konuda ne kadar çok detayı hallettiğimizi düşündürtüyor.

Buraya gelirken kafamızdaki en büyük tedirginliğimiz sürekli kapalı ya da yağışlı havaydı. Neyse ki, geldiğimizden bu yana Londra’da hava harika, güneş görmediğimiz gün neredeyse olmadı. Bu şekilde gitmeyeceği kesin ama ilk günlerimizi bu şekilde geçirmek alışma aşamasındayken çok iyi oldu, çünkü Londra’nın en güzel özelliği olan parklarından bol bol yararlanabildik.

Daha çok az zaman geçmesine rağmen yazacak çok şey var ve zaman zaman farklı konularda yazmak istiyorum da, çünkü arkadaş çevremizde olduğu kadar Türkiye’de birçok insanın bizim yaptığımızı yapmak gibi bir düşüncede olduğunu biliyorum. Biz biraz öncü kuvvet olarak geldik birçok kişi için.

Bu yazımda İngiltere ile Türkiye’deki günlük yaşam arasındaki en temel farklardan birisi üzerinde durmak istiyorum.

Türkiye’de paranız varsa kralsınız burada ise puanınız varsa. Yani Türkiye’de ‘kaç paralık adamsın’ sorusunun karşılığı burada ‘kaç puanlık adamsın’.

Kiraladığımız evimize taşınır taşınmaz belediyeden bizim adımıza düzenlenmiş, üzerinde her ay ne kadar belediye vergisi ödememiz gerektiği yazan dökümanlar geldi. İyi ki de gelmiş, çünkü bu belge hayat kurtarıcı oldu bizim için. Bankada hesap açmaktan, polis, doktor için kayıt yaptırmaya bu belge ‘proof of address’, yani adres ispat belgesi oldu. Bu arada Türkiye’de hiçbir işe yaramayan posta kodu, burada neredeyse adınız soyadınız kadar önemli. İngiltere’de kimlik kartı yok, dolayısıyla kimlik taşıma zorunluluğunuz da yok. Herhangi bir olaya karışırsanız 24 saat içinde kim olduğunuzu ispatlamak zorundasınız. Adresiniz ile siz bir bütünsünüz ve sizi bu şekilde takip ediyorlar. Bu adreste oturan Yurdanur ailesi olarak da bizim bütün hareketlerimiz kayıt altına alınmaya başlamış oldu ve başka bir yere taşınırsak polis dahil hemen her yere bildirmek zorundayız.

İngiltere’ye yeni taşındığımız için kredibilite veri tabanında yeni bir kayıt halindeyiz ve puan hanemizde de muhtemelen 0 yazıyor 🙂

Örneğin, eşime ve kızlarıma 24 ay kontratlı telefonlar almak istediğimde, telefon şirketi kredi notumu sorguladı ve sadece 1 tane telefon için onay çıktı. Tabi ben bu duruma çok bozuldum, ama satıcı çocuk durumu kibar bir dille açıkladı bana. Ne kadar kazandığınız, ne kadar paranız olduğuna değil, bugüne kadar ödemelerinizi düzenli yapıp yapmadığınıza göre zamanla bir puan oluştuğunu ve bizim de puanımızın yükselmesi için en az 6 ay beklememiz gerektiğini söyledi. Mecburen diğer telefonları peşin ödeme yaparak satın aldık.

Diğer bir örnek, evi kiralarken emlakçı da aynı şekilde sizin kim olduğunuzu kontrol ediyor, referans çek yapan bir şirkete para ödüyorsunuz. Burada da biz yeni olduğumuz için sınıfta kaldık ve 6 aylık kirayı peşin vermek zorunda kaldık. Morgage ile ev almaya kalksaydık da sanırım aynı kontrolden geçemezdik.

Bu arada hemen hemen hiç kimse kredi kartı kullanmıyor, herkes bizim Türkiye’de bankamatik kartı dediğimiz debit kartı kullanıyor. Tabi bu durumda alışveriş yaparken sadece hesabınızdaki parayı harcayabiliyorsunuz. Zaten kredi kartına taksit yapmak gibi bizim ülkemize özel ve bence ticari hayatı olumlu şekilde etkileyen özellikler bulunmuyor. Kredi kartı almak için bankanıza başvuruyorsunuz, onlar da kaç puanlık bir adam olduğunuzu kontrol ediyorlar ve ondan sonra kredi kartı veriyorlar. Bizdeki gibi sokaklarda kredi kartı dağıtılmıyor yani.

Burada limited bir şirket kurdum, bir muhasebe bürosuna ödediğim 250 pound ile 1 günde kuruldu şirket. Pasaportum, adres ispat belgem yeterliydi şirket kurmak için. Şimdilik tam bilmiyorum ama sanırım insanlar için olan puanlama şirketler için de vardır. Ancak şirketi 1 günde kurmama rağmen, şirketime banka hesabı açtırmam 10 gün sürecek, çünkü bankalar şirket hesaplarını genel müdürlüklerinden açabiliyorlarmış sadece, onlar da sanırım bir sürü kontrol yapıyorlar.

Sonuç olarak kurallara uyanların puan topladığı bir ülke burası. Puanınız yoksa herşeyi peşin parayla halletmek zorundasınız. Puan toplayıncaya kadar oldukça can sıkıcı bir durum oluşturuyor bu, hatta itiraf edeyim, canımı sıkan bir kaç durumda sen benim kim olduğuma biliyor musun, gir internette adımı ara, bir bak dedim ama işe yaramadı 🙂 Bir süre sonra puanlarımız iyi olursa hiçbir yerde ‘sen benim kim olduğumu biliyor musun’ dememe gerek kalmayacak. Bir Türk’ün burada en zor alışacağı şey bu sanırım 🙂

Şimdilik herkese sevgiler.

Categories: Bütün Yazılar, İngiltere Yazıları